Soms is er een goede crisis nodig om te veranderen

In een keer was Rutte daar, op televisie, met de persconferentie over Corona en vanaf dat moment veranderde alles. We gingen in een zogenoemde ‘intelligente lockdown’ en de economie veranderde radicaal. Horeca ging dicht, theaters gesloten, festivals en concerten afgelast en heel veel agenda’s van zelfstandigen die in een klap leeg waren.

De Coronacrisis is misschien een extreem voorbeeld van een veranderende markt, maar de markt is continue in beweging, er verandert ieder moment wel iets. Zo hadden we de Brexit, is duurzaamheid hot, mensen gaan minder vlees eten, niet meer roken, alternatieve energieën komen op, elektrisch rijden wordt steeds belangrijker, noem maar op. Allemaal veranderingen die betrekking kunnen hebben op jouw bedrijf.

Je moet dus als ondernemer altijd alert zijn op wat er speelt in de markt en wat dat voor jouw bedrijf betekent. Veel bedrijven zijn sterk in wat ze doen en dus blijven ze dat ook zo lang mogelijk doen. Denk aan die leuke delicatessen winkel die het altijd goed deed, maar steeds meer omzet aan internet verloor. Er was een totale lockdown voor nodig voor dat veel winkeliers omschakelden naar online verkopen door snel een website uit de grond te stampen .

Ook oliemaatschappijen zijn nog steeds bezig met het zoeken naar nieuwe aardolievelden terwijl ze weten dat dat niet de toekomst is. Maar de investeringen in duurzame energie zijn minimaal en ze worden aan alle kanten voorbij gestreefd door kleinere initiatieven. De sigaretten industrie die maar blijft lobbyen en blijft roepen dat je geen kanker krijgt van sigaretten.

Word geen Kodak of Nokia

Soms is er een goede crisis voor nodig om veranderingen doorgevoerd te krijgen. Nog nooit hebben we zo snel leren ‘Zoomen’ en thuiswerken als tijdens de Corona crisis. De bedrijven die konden schakelen hadden een kans, de gene die dat niet konden kregen het veel zwaarder.

Wel kan je een ding leren van een crisis, je moet altijd meebewegen! Crisis of niet, de markt is altijd in beweging, dus je zal als bedrijf altijd scherp moeten zijn. Je wilt niet de volgende Nokia, Kodak of V&D worden. Wanneer je op internet gaat zoeken op DESTEP analyse of op STEEPLE analyse model krijg je een mooi overzicht van externe factoren die veranderingen in de markt kunnen veroorzaken.

Hoe ga je mee met de veranderingen?

Het is dus van belang om mee te kunnen groeien met de markt, om flexibel te zijn met je bedrijf. Een flexibel bedrijf vraagt flexibele medewerkers. Je kan als ondernemers nog zo veel bedenken en koersen willen uitzetten, maar als je medewerkers moeite hebben om te bewegen wordt het trekken aan een dood paard. Dus de uitdaging is om de medewerkers bewegelijk en flexibel te krijgen en te houden. Om de organisatie flexibel te houden zijn een 5-tal dingen van belang.

1. Focus op doelen in plaats van op processen

Ik zie regelmatig bij bedrijven dat de focus ligt op het verbeteren van de bedrijfsprocessen. Daar is op zich natuurlijk niks mis mee. Totdat de processen leidend worden ten opzichte van de doelen. Wanneer de doelen uit het oog verloren worden en de focus komt te liggen op het steeds verder aanscherpen van de procedures dan giet je een bedrijf in beton. En dat is prima zolang het goed gaat, maar maakt je geheel inflexibel als je wilt veranderen. Zorg er dus voor dat je korte- en lange termijn doelen stelt en dat die leidend zijn. Als medewerkers bewust focussen op de doelen dan kunnen ze in de meeste gevallen zelf bepalen wat de beste manier is om daar te komen. Stimuleer zelfdenkend vermogen van de medewerkers en ze gaan voor de doelen in plaats van zich te verschuilen achter de procedures.

2. Focus op verandering/ontwikkeling

‘Stilstand is achteruitgang’ luidt een bekend spreekwoord. Om mee te kunnen bewegen met de markt is het belangrijk om het vizier op veranderen te hebben en niet op behoud. Als je doet wat je altijd deed krijg je wat je altijd kreeg om een nog maar eens een bekend cliché in te gooien. Zorg dat je als ondernemer altijd open staat voor verandering, maak ‘continue verandering’ de status quo. Niet om het veranderen op zich, maar om optimaal jouw missie te kunnen nastreven in een steeds veranderende markt.

Denk dus ook altijd na over hoe je medewerkers kan helpen ontwikkelen. Alleen wanneer medewerkers continu in ontwikkeling zijn, continu uitgedaagd worden blijven ze flexibel. En alleen flexibele medewerkers kunnen meebewegen met de veranderingen in het bedrijf en in de markt.

3. Bewust van de plek in de organisatie / keten

Misschien ken je ze wel, de medewerkers die voornamelijk bezig zijn met taken wegwerken. Die een stapel werk van bakje todo naar gereed proberen af te werken. De zogenaamde BiBo medewerkers. Ze werken voornamelijk op taakniveau en hebben weinig inzicht in hun plek in de organisatie, in de keten waarin ze werken. En daarmee wordt het lastiger om mee te bewegen met de organisatie.

Wanneer je echter structureel inzet op ontwikkeling van de medewerkers kan je het inzicht vergroten in de rol binnen de organisatie. Deze te groter het inzicht van de medewerkers van de plek in de keten, des te makkelijker die medewerkers ook kunnen mee bewegen met alle veranderingen.

4. Werk met rollen in plaats van met functies

Voorheen was de neiging om voor iedere medewerker een functie omschrijving te maken met de functieomschrijving en de taken van die medewerker. Als je door wilde groeien dan groeide je door naar een nieuwe functie en kreeg je een nieuwe functie omschrijving. Alle functies waren keurig weergegeven in een organogram, zo was het voor iedereen duidelijk.

Het organogram met alle functieomschrijvingen maakt het hele systeem echter weinig flexibel en daarom wordt er steeds meer gekeken naar de rollen die de medewerker heeft binnen de organisatie. En 1 medewerker kan meerdere rollen hebben. Door alle taken en verantwoordelijkheden op te delen in rollen en deze te verdelen over medewerkers ontstaat de mogelijkheid om deze rollen uit te wisselen en om zo steeds flexibel invulling te geven voor iedere medewerker. Zo kan bijvoorbeeld de boekhouder misschien ook hele mooie productfoto’s maken. Zo ontstaat er een ‘kikkerdril’ structuur die veel meer flexibiliteit geeft.

5. Focus op ervaring in plaats van op herhaling.

Wanneer medewerkers te lang het zelfde werk doen dan sluipt de routine in het werk. Nou is het natuurlijk mooi als je ervaring op doet, tot dat ervaring routine wordt. Routine zorgt er voor dat je de focus verliest op de doelen en je je richt op het proces. Het maakt dat de hersenen lui worden. Zoals een collega van me dat zo mooi verwoorde: “Heb je 10 jaar ervaring of heb je 2 jaar ervaring en 8 jaar herhaling?”

Wanneer medewerkers steeds weer worden uitgedaagd, omdat ze bijvoorbeeld steeds weer andere rollen krijgen blijven ze ervaring opdoen en zo blijven ze ook actief en flexibel.

Met bovenstaande 5 tips kan je er voor zorgen dat de medewerkers binnen jouw bedrijf makkelijker mee bewegen met de veranderingen die er voor jullie nodig zijn om mee te kunnen met de veranderingen in de markt.

Word een Superwerkgever!

Door binnen je organisatie te werken aan een “leercultuur” zorg je er voor dat medewerkers zich blijven ontwikkelen en dat ze zich meer bewust worden van zichzelf, hun eigen gedrag en het effect daarvan op hun omgeving. Door medewerkers steeds weer uit te dagen, door samen te focussen op de organisatiedoelen, door ze flexibele rollen te geven, bewust te maken van de keten en door te focussen op ervaring creëer je een leercultuur waarin medewerkers automatisch mee bewegen als de organisatie doelen daar om vragen. Zo worden jullie een Superwerkgever.

Wil je meer weten over een leercultuur, lees dan ook de blogserie over hoe je een leercultuur kunt creëren in jouw organisatie.